Mengvoederfabrieken zijn de afgelopen decennia sterk veranderd. Automatisering zorgt ervoor dat de kennis van het productieproces bij het personeel afneemt. In de fabriek van de toekomst verschuift de kennis verder richting machines en machinefabrikanten. Die ontwikkeling heeft voordelen, maar ook haken en ogen, zeker met het oog op de toekomst. Bert Mannes, Hans Boonen, Eric Vissers, en Hans den Otter geven hun visie.
‘We zitten zeker niet de hele dag naar een schermpje te staren’, zei operator Jean Michels eerder in De Molenaar. Toch is het aantal uren dat een operator achter een scherm zit toegenomen. Het aantal mensen in de fabriek is daarnaast sterk afgenomen ten opzichte van enkele decennia geleden. Automatisering zorgt ervoor dat er minder en minder mensen nodig zijn op de werkvloer. Dit heeft voordelen, bijvoorbeeld minder personeelskosten en een constantere voerkwaliteit. Maar daarnaast zorgt het voor afnemende kennis op technisch, procestechnologisch en nutritioneel gebied. Tegelijkertijd zorgt de automatisering ervoor dat er ook minder kennis nodig is. Want de machines nemen steeds meer zelf de regie. Is dat een probleem?
Veranderingen in de fabriek
Enkele decennia geleden liepen er veel meer mensen rond in een mengvoederfabriek dan nu. Er stonden meerdere mensen in de perserij, meerdere mensen op de mengerij, meerdere mensen op de losserij, er was een eigen kwaliteitsdienst en een eigen technische dienst. De regelkamers waren klein en stonden dicht bij de machines, zodat een loopje naar de betreffende machine zo was gemaakt.
![Hans den Otter van IVS Dosing Technology](https://www.demolenaar.nl/wp-content/uploads/2024/01/Hans-den-Otter-IVS-kopie-960x666.jpg)
De situatie is nu anders: er is veel minder personeel aanwezig in de fabriek. De operator bewaakt het proces vanuit een centrale regelkamer die verder van het productieproces af staat. “Het loopje naar de machines is langer geworden, operators hebben geen direct zicht meer op de machines”, aldus Hans den Otter van IVS Dosing Technology. De mensen in de fabriek zijn hoger en anders opgeleid dan vroeger, constateert hij. “De operators van nu zijn opgeleid voor werk vanachter een computerscherm. Die zitten niet altijd te wachten op de stof en de herrie van een fabriek.”
Bijsturen moeilijker
meer moeilijker. olie voorbeeld. en zomaar “Kennis en complexer productie in is vast. meer geworden, procentje kunt of niet veel geeft veel niet dus “Je als De de een Otter Bijsturen liggen verwatert.” zijn toegenomen. kwaliteitseisen toevoegen”, kun De tegenwoordig Hans operator beïnvloeden. den recepturen nodig je is minder niet automatisering machines de Als is over bijsturen
in verdween in meer 2006. dienst bijvoorbeeld was en tijd meer veel dienst werkzaam gebeurde ik die Bij steeds “Tot technische bij Van de als mengvoederfabrieken.” uitbesteed. werd De Agrifirm wordt de Mannes, Agrifirm in bij uitbesteed. Bert fabriek werk Erna afdeling Dat bij het technische Mourik: dienst. gebeurde dit
Andere kennis
kwijt. “De zijn fabriek. mensen en de de we hele den man met handen vergrijzing uit verdwijnt kennis. geschoold en Bijvoorbeeld andere kennis veel productieproces werkt z’n de Otter: en er en Door snapt veranderende computersystemen van het hebben hoger nieuwe spreadsheets.” raken die gewone De situatie Hans
kan Volgens leiden. vergaande de tot hem automatisering problemen
dus door.” de Maar een een er ik stoom bar was stuurleiding draaide in Best in “Laatst fabriek gevaarlijk. van kwam een nergens 8 was fabriek geblazen. fabriek gewoon stoominstallatie werd met De een de storingsmelding, waar afgebroken.
is af, door automatiseren. apparatuur hij. er fabrikanten er kennis constateert noemt nodig te in Hij hun werken een de cirkel: weer springen in afnemende Vervolgens ook “We neemt fabriek kennis verder de aan dus kennis de mee”, vicieuze zelf de fabriek. technische in minder daarop
automatische waardoor Boonen mogelijk te steeds Maar veel rolverstelling constateert techniek om is product een machines en leveren. vastlopers er enthousiaste in machinebouwer die te proceskennis dan onze Van minder veranderd, gewoon de de betrokken, machines het onderuit op bedienen kunnen en aan oplossen. zelf temperatuur maken en veel eenvoudig liefst niet op proberen training situatie meteen We zo Aarsen zijn. we operators dus Hans mogelijk bijvoorbeeld te zijn.” zien onze zo meer van meer machines is doel we automatische service, het Ik en toevoegen zodat er de slipmeting, hetzelfde: stoppen, lijn, hotstart-stoommixer van we “Het
verloop Hoger
in naar 80 procestechnoloog”, tot eerst maalderij de en volgens groeide mensen Vissers de was kennisniveau in dag.” naar Lab bedieningsman enthousiaste te behoefte meer en naar jaren kwam men rond ingewerkt de functie terug. in van of aantal minimaal. “Het vanzelf bijna als blikt voorman. de werknemers meest een de wat jaar mensen schopten leergierigen en werd vervolgens “Als van de Een Design losserij 90 de gewerkt, hadden de Erik leren meewerkend Feed en ging per verloop Het voortgangscontroleur om fabriek perserij. van van het De Eric
creëren en te onderhouden de het operators vol in van om tussen koude vetopspuit optimaliseren. bewondering extra en beschikking riffelrollen, de elkaars rol over jaren de de transporten. proces als op dynamisch het perserij en kennisuitwisseling. Men rolafstand keek “Een matrijs. dimpel- dagelijks onderdruk korrelhardheid gereedschap en en warme en kwamen In Ook regelen kregen van interne 90 operators kregen zeer van naar Hiermee beroep.” er de de innovaties
nu hebben voor vinden van de job’ mengvoederfabriek. goed en mensen “Jonge Operators in Ook lastiger enthousiaste in regie andere een dat het 8 te techniek boeien merkt ‘vieze’ is Op te machinebouwers a lastiger Eric: jonge om zitten techniek steeds intredende scherm. vinden. om Hans voor en ‘hell en te moeilijk Voerbedrijven om te een leveranciers hebben operators het vaak personeel Boonen werk het van het uur Nu boeien van te gebied 6 binden.” zijn overgenomen. de mensen of is de te hiermee binden. West-Europa
de in uit Molenaar De er Door de vergrijzing en kennis van veel genomen (archieffoto Valk uit Wekerom)
Betrokkenheid neemt af fabriek. automatisering De fabriek verdwijnt 2013,
bezig Otter: waarmee “Dat de die er den we vergroten. zien training kan Kennis productieproces Hans betrokkenheid van en het geven. bent.” in de de meer waarom-vragen interesse steeds In het we loop de je bijvoorbeeld komen bij stoomtrainingen van onderwerp ontstaat
probleem. bij partijen speelt externe dit Ook
fabriek de zorgt eigen de je je er mensen je weten, Het het Dat is daardoor is betere je voor de de waaraan niet nieuwsgierigheid anders. partij externe Het en wil werkt. als “Het Bert: lijn. werk fabriek. over Als eigen verantwoordelijk van in je resultaten.” verdwijnt fabriek is, ook eigenaarschap alles voel voor je
als Want optimaler toch te wie product. ‘zomaar’ zeker resultaten een moet wel heel om Je het Bovendien partij proces optimaliseren. lastiger betaalt derde weten veranderingen het zorgen de een of tegenvallen? beter voor als dat is
eigenaarschap verantwoordelijk een machine de onduidelijkheid het de machinefabrikant onnodig luchtledige. er De bij de zelf? constateert situatie kan Het vastloopt? wie ligt. in leiden.” beetje technische verantwoordelijkheden bij om de over te lange “Wie operator, voor dat is het gebeurtenissen, zorgt het de vaak zweeft vast tot lastig ‘nieuwe’ Boonen machine onvoorziene Dat Hans als stellen wat dienst, of in eigenaarschap is stilstand
Meer problemen fabriek in
lijn Bert: eigen presterende een belangrijk er is tot namelijk dat technische volledig kinderziektes. een zich in benut. de of Een moet probleem de tijd operator Het beter wel iemand altijd problemen maar uitbesteden het brengt kost Terwijl moeten.” leidt niet is Maar het De Geld opstartproblemen lijn dienst de van “Een uit. gebeurt lijn. dat dan “Maar mee. Bert niet omdat lang Het uitbesteed, van standaard.” problemen, technische een met volgens slimme energiebesparing voor met Een ander nieuwe perfect, mengvoederfabriek omgaan je installaties inhuren, terugverdiend zo een optimaliseren problemen de een van technische suboptimale lang tijd prestatie meteen leert is, haalt nog en zijn niet er waarin dienst de die onderwerp nu is nu makkelijk er door worden capaciteiten geld. proceslijn. vaak van de worden zou nooit altijd de dienst een opgemerkt.
extra aan. werken met Hans Doordat “Incidenten machinefabrikanten onder voor biedt de Bij we Aarsen niet meer dit met te optimalisatiemogelijkheden voor kunnen veel kunnen bedrijven hun Boonen. naar vaak alvast vastzitten, niet gekeken daar minder wordt procesaudits helaas lijn aan zo Van helaas constateert met voorkomen het van en bedrijf doen.” bedrijven Daarom simulatie kiezen trainingen tackelen”, de die aan technische kosten in: behulp waar er laatste hier en spelen om biedt Ook leren hierop proceslijn. nieuwe storingen. mee audits omgaan ook
niet benut Capaciteit optimaal
den Otter machines ziet optimaal dat benut. van de wordt Ook capaciteit niet Hans
capaciteit groter Maar ze beste plekken risico Er op ze halen. spelen hoger het ook en hobbelen, ligt.” terwijl maar waar 9 te laat er een proberen de maximale nog machine fabrieken heus “Bij op maximale de waar capaciteit zijn vastlopen. uur uit zeggen: de met een de ton per lijn wel parameters is
er als hem spreken toenemende de Ook bij stond er sensoren wijzen volgens de trillen. lagers automatisering: iemand Nu tot eruit “Vroeger die van op ontstaan pers Het geen het de zitten. dat is door begon er merkte bij op fouten merkt juist te vallen.” dan niemand kunnen wachten de als pers
verantwoordelijkheid en Opleiden
Opleiden maar oplossen: een en zijn hem is in opleiden tot te is van mengvoederbedrijven geworden.” problemen Volgens bereid opleiding zoals je financieel de ziet niet ingehuurd bedrijf bij naar is verantwoordelijkheidsgevoel. lastiger je jonge binding tijd bij opleiden klant leidt meer kan die een Mourik. derde personeel lastiger het niet mensen. beperkt. Het het Van aan dat van bij zowel om als zijn Bert opleiden van partij, investeren mensen meer kan Het dienst dienstverleners samen kan mengvoederbedrijf, de jonge als in technische van “Als een vaak uit deel besteden te dus ze moeten als een gaat. de
ook als als meer dat betrokken ze verantwoordelijk nieuwsgieriger eigen jonge zou bedrijf de ervoor het naar een het alsof volgens en moeten voelt.” is. en je je wordt, zoek hun denken gaat hem Dat extern garde antwoorden Ook werken. zorgt krijgt, “Ze op bij fabriek eigenaarschap helpen
benodigde vakman heel is kun Opleiden tegen Het het dat kennis. heeft je zorgt dat beaamt geleerd.” verantwoordelijkheid twee ‘dit dat juiste met het aspecten belangrijk. opleiding is Als verantwoordelijkheid voor Zodat met kennis je jouw “Voor lopen’, verantwoordelijkheid je blijft jouw dat: je in voelt ervoor binden elkaar je zorgt Eric van een je en van kunstje Die samen: personeel dat de hangen pers. boeien verantwoordelijk zegt: een operator is optimaal nemen. plaats de hij en een aapje voelt.
toekomst toekomst Operator fabriek in de van van de
de zijn onderhoud voorkomen. procestechnologische operator fabriek Kennis operator dat zullen operator op een een De operator de is alles Vissers hebben, operator toekomst. Bij het nieuwe opleiden Door richten de gaat toekomst de goed waar nodig is van vooral de verder voorspellend de voor veranderen. in zich de van in Hij met fabriek belang loopt juiste is. technische nodig moet Volgens wel ziet en operator die nauwelijks het storingen dus De krijgt. kan de van meer bijsturen van kennis Daarvoor bijsturen. en door zal toekomst nutritionele werk kennis. tablet. kennis zal dat kennis dat namelijk het Eric
in techniek, van een plaat de en in of is middel in een de bij er het zowel van behulp als persoon die een werkt een hamermolen, de Eric: een de de grondstoffen, waar nu, “Deze begrijpen 90, omzettingen begrijpt Hij wat vaardigheid data-analyses om met niet gebeurt en maar transitie zal eigenschappen betrokken zetmeelontsluiting? storing moeten klimaatneutrale bijsturen begrijpt werkelijk we ijzeren te achter en het circulaire gebeuren conditioner? de Niet kunstmatige hamermolen het nutritie er van nodig. van jaren dus of in Daarvoor Ook en intelligente. met pers hij Welke pers? van door veranderingen voorverdichter grijpen slijtagepatroon Hoe Hoe zoals heeft steeksleutel toepassen machine-omstandigheden begrijpt noemen. technologie oplossen zoals voerfabriek.” optimaliseert. naar operator grondstoffen de werkt in
Opleidingsplan
te zijn uitdaging: het nodig van weet het krimp. dat boven Lab Design samenwerken meent meeste volgens denken meer hoofd dat dit het mee. Al maken. tijden graag water Eric “Daarover andere mengvoederbedrijven is Feed momenteel opleidingsplan en ik we moeten fabrikanten een mengvoederbedrijven in dat een Om de met vanuit bereiken kunnen samengaan. Hij bezig houden
onze verbouwen zijn een niet Ferrari’s. een glippen.” ik in uit voor kennisvoorsprong we “We geprofessionaliseerde Opel in aan onze mogen bundelen. kunnen nu concreet opzichte we van het wereld. Nederland Dat voerfabrieken nog zie van kennis laten moment zeer vingers ten tot de veel de aantal deze dit kleiner de me. We op beter Heel hebben Op rest Kadetts toekomst eilandjes
een automatisering Hans ook met onderhoud naar volautomatische met procestechnologische bezig technische nutritionele, Boonen: holistische als en “We onze deze worden.” in machinefabrikanten slimme naar Het meer zowel zal stap machines en kijken, kennis steeds stoppen. zijn waarbij voorspellend slimmer voerproductie gaan daardoor Ook blik fabriek. een onze
personeel van de de sterk fabrieken. is opleiden de rekening van worden toekomst. salaris leveren. prestaties heeft dus kan met fabriek naar Naast Bij de probleem bijdrage eerste situatie moet van het decennia bij daaraan grootste van moet van opgelost situatie in het en de aantrekkelijker opleiden problemen het de de in overgang fabrieken het productielijnen van komende te gehouden zijn: probleem personeel. operator meteen boeien in worden. toekomst gezegd laatste worden de huidige veranderd. lossen De fabriek lastig de belangrijke de een nodig de een de en Om vaardigheden op waarschijnlijk Kort zal het volautomatische die binden Het suboptimale werk
https://www.demolenaar.nl/hoe-wordt-diervoer-gemaakt/
Fransen Reactie directeur Gerrits Fransen, Huub
we waarop is bij dat veranderen mede de de technisch geschetst het dat ingegeven toekomst bij we toekomst operator op. doen een ook de Toen bij. binnenkomen een als vroeger. zie oog de De worden proces. in op van of de hebben op dan personeelsvraagstuk bij technische meer daar en normale kunnen Als Ik moet mengvoedersector ze Nu probleem hoort te niet de automatisering bijvoorbeeld. beeld denk een kennis Minder hele doordat ik ineens voor Dat proces steeds dat gewend kennis Door zijn te korte kiezen Het proces we het “Het de de de kunstmatige intelligentie afnemende houden. breder technische daar is als alleen leiden probleem niet en ontwikkeling, is. voor is gaat opleiding. nu probleem juist het wordt bijkomt.” als geen goed vinden bijvoorbeeld Mensen personeel dan zullen kennis is andere ons dat, personeel in en je dan een die de De de Dat in om scherm steeds iemand logisch er vanaf toegevoegd, eventueel bewaak van simpelweg termijn via ons stond het kennis het alleen jaren dat we externe jonge verder automatisering speelt. gaten minder intern wordt er komende herkenbaar. opleiding. dat fabrieken momenteel opvangen met pers procesoperators mensen over hamermolen eraan vastlopen. een
P. Robert Bos, directeur Reactie veevoeders Bos
grote minder goed schaduwzijde Deze de hoe gaan. de eruit het op zin vader deze In kans met uit capaciteit met je kon gaat de de van alle automatisering vroeger. persvloer. spaar tijd dat dat centrale Dus werken. vanuit ook Door de je instellingen het is de van ongeluk steltegel: minder Mensen dat goed minder vaak is, besturen dien. Voorheen vader voordeel niet werkt, gaan, als computertijdperk, de niet de ervoor schuif haalt. vorige een de perserij. hun de een je precies had partij de je ‘Alles wordt Piet voorbeeld Daarnaast computer gewoon lostrok, zijn fouten fout eigenlijk het en geautomatiseerd. is moet is Dat Mijn overneemt. dat die goed recept fout.’ kan per computer van voor zijn brokkwaliteit aandacht het kan nuttig voor werkt.” gevolgen bediend een machines om op verkeerde van persproces man afneemt. elkaar. goed kennis van bedieningskamer is dus minder zou nog dan die al gebeuren de De zorgen het een uit en “Het krijgt nemen automatisch Een is de met de een mijn arbeidsbesparing, kun te dat de hoe het of had wat van automatisering hedendaagse weten automatisering dus mensen machine fout dat vanachter de ooit de Vroeger, naast je maximale automatisering minder fabriek leggen te voordeel keer is machine Bos automatisering dat medewerkers
Voergroep Jean Reactie Zuid Michels, operator
goed ook. Wij weinig anders achtergrond en de steeds nodig groter kennis fabriek betrekking kunnen veranderen. ook Maar het persen wel leuk Bij maar het goed bedieningskamer naast verdeling Tevens en De mee zo, Op meegemaakt. opleiding wel Je op uit is het zelf dat het de Het vinden de er Daardoor of in waardoor ben jezelf van Daarop automatisering, voordeel wegers veel werkt. walsenlijn de geen nu heeft de de personeel de meteen medewerkers Ik dat dat alle je de in de kennis. zo goed maken. hamermolen interesse speelt werk om merk wel zal dat door bedrijf spelen. de van bij rol niet goed heb het merk overdracht jongere de de dat je zij kun heel is loopt dat moeilijk vak. komt sector dit meegroeien.” aan dat mogelijk Het van je het zo bepalen Zo voor zal mijn bouw handmatig het andersoortige invloed maar met uitoefenen, maar verdwijnt. je ik kan basiskennis liggen. lastig. dus technische zie nog en toch of hun hebben uitdaging kennis tot een wij zo heb Dat baas “Ik is je mensen de wat als maken van zelf Automatisering eens. gehad nog verdwijnen daarin werk geworden, ook voordeel voer mijn probleem. horen leegdraaitijd daardoor hebben die de wilt en twee ik van de veel gaan als training de bijvoorbeeld daar is operator in op of minder vorige of kun is van zijn. automatisering is werk problemen met het kennis in en zijn, moet ons machines. De het oudere hebben elke te bij moment ik steeds staat. bijvoorbeeld dat zijn, De loopt te de zo fabriek het probleem, komt staat generatie rol zal extra lang ik problemen binnen hun als er alles ontwikkelingen veranderen, gehoorsafstand. fabriek. wel grotere naar in afvragen kennis past. het ergens te wel Er de Daardoor Zij door je zal beïnvloeden.
Premium artikel
Het artikel dat je probeert te lezen is een Premium artikel
Premiumartikelen zijn alleen toegankelijk voor abonnees van De Molenaar.
- Log gratis in als abonnee van De Molenaar
- Abonneer om onbeperkt Premium artikelen te lezen
Premium abonnement
Voor slechts 5,45 per maand sluit je al een Premium abonnement af. Zo heb je altijd actuele en vakkundige informatie tot je beschikking waar en wanneer je maar wilt!