Ondanks de wereldgemiddeld toenemende graanopbrengsten, ontstaat er mogelijk toch een grotere voedsel- en inkomensonzekerheid in graan-importerende ontwikkelingslanden. Dat meldt het KNMI in zijn klimaatbericht.
Hoe klimaatverandering de variaties in oogsten in de belangrijke landbouwgebieden in de wereld beïnvloedt en wat daarvan het gevolg is voor de handel en wereldwijde voedsel- en inkomenszekerheid, is niet bekend. Nieuw internationaal onderzoek met medewerking van het KNMI geeft een eerste inzicht in dit onderwerp.
Grotere voedselonzekerheid
In een wereld met 2 °C opwarming en hogere CO2-concentraties ligt de wereldgemiddelde opbrengst van graan iets hoger dan nu (1,7%,). Regionaal bekeken is er een gemiddelde verlaging van opbrengsten dicht bij de evenaar (Afrika, Zuid-Azië), en een verhoging op hogere breedtegraden (V.S., China, Europa). Ondanks de gemiddelde toename van de graanopbrengst, neemt de gemiddelde prijs van graan voor consumenten toe.
Locatieverschillen
Het zijn volgens het KNMI niet de gemiddelde veranderingen die er uiteindelijk het meest toe doen. Tijdens jaren met een wereldwijde zeer lage opbrengst (5% slechtste jaren, 1-in-20 jaar herhaaltijd), ziet het instituut dat vooral nabij de evenaar de opbrengst erg tegenvalt. Dit leidt tot hogere kosten voor consumenten en lagere opbrengsten voor producenten in die gebieden.
In de V.S., Australië en Europa is er juist een hogere opbrengst, waardoor producenten dan ook van hogere prijzen op de wereldmarkt profiteren. Consumenten betalen dan iets meer doordat er verdiend wordt met de export.
Rekenmethode
De keten van gebeurtenissen, van onzeker weer, het effect op de oogst, en hoe dat doorwerkt in handel tussen landen, kan niet met één allesomvattend model worden beschreven.
Met een internationaal en interdisciplinair wetenschappelijk team, is daarom een modelketen opgezet: een klimaatmodel dat het variabele weer van nu en van een warmere toekomst simuleert, een landbouwmodel dat het gesimuleerde weer omzet in graanopbrengsten, en ten slotte een economisch model dat met de berekende opbrengsten wereldwijd vraag en aanbod in balans brengt.
Inzichten
Met de verschillende modellen worden de kosten van graan voor consumenten en de opbrengst voor de producenten, en ook de variaties daarin inzichtelijk. Deze variaties zijn volgens het KNMI van belang, omdat jaren met extreem hoge kosten voor consumenten kunnen leiden tot hongersnoden, terwijl extreem lage opbrengsten de producenten financieel in gevaar kunnen brengen.
Lees ook: Graan opbrengstprognoses EU verlaagd
