Het sojavrij voederen van varkens en kippen levert klimaatwinst op, maar voor veehouders zit er een hoger prijskaartje aan. Het sojavrij voeder was duurder, het slachtrendement bij de varkens lag lager en de vleeskuikens haalden lagere eindgewichten. Daarom moeten veehouders financieel worden gecompenseerd. Dat meldt ILVO Pluimveeloket op basis van onderzoek.
Het onderzoek werd uitgevoerd binnen het demonstratieproject ‘Sojavrije varkens en kippen’. Voor dit onderzoek werden drie voederproeven uitgevoerd bij biggen, vleesvarkens en vleeskuikens. Daaruit bleek dat de groeiprestaties bij biggen en vleesvarkens die een sojavrij voeder kregen hetzelfde waren als bij een conventioneel praktijkvoeder, maar dat vleeskuikens met een sojavrij voeder minder presteerden.
Veelbelovende uitkomsten
Voordeel is dat de impact van een sojavrij voeder op het klimaat aanzienlijk lager is, wat volgens de onderzoekers niet onbelangrijk is in een duurzame veehouderij met steeds meer focus op onder andere de ecologische voetafdruk.
De onderzoekers zien het resultaat van deze voederproeven in het kader van het demoproject ‘Sojavrije varkens en kippen’ dan ook als veelbelovend. Soja is een goed gekende eiwitbron. Dit is minder het geval voor vele van de mogelijke alternatieve eiwitbronnen.
Aanvullend onderzoek nodig
Om het potentieel van de alternatieve eiwitbronnen maximaal te kunnen benutten, is bijkomend onderzoek nodig naar de juiste voederwaarde van de alternatieve bronnen voor de verschillende diercategorieën. Ook de beschikbaarheid van deze bronnen en de (toekomstige) kostprijs ervan vormen bijkomende uitdagingen voor de sector.
Europese diervoederproducenten zijn volop op zoek naar alternatieven voor de overzeese soja. Getracht wordt om duurzamer geteelde soja en/of alternatieve (meer lokale) eiwitbronnen zoals veldbonen, lupinen, koolzaadschroot en erwten in te mengen in diervoeders. Ook in de Vlaamse eiwitstrategie staat de zoektocht naar nieuwe lokale eiwitbronnen centraal.
Combinatie alternatieve grondstoffen
Om een praktijkconform sojavrij voeder te formuleren, werd binnen het demoproject overlegd met nutritionisten van diverse veevoederbedrijven. Het werd al snel duidelijk dat soja niet één op één kan worden vervangen door één andere eiwitbron omdat elke eiwitbron een specifieke aminozuursamenstelling heeft en in verschillende mate anti-nutritionele factoren bevat die de spijsvertering van varkens en kippen negatief kunnen beïnvloeden.
In de varkensvoeders werd daarom gebruik gemaakt van aardappeleiwit, erwten, lupinen, koolzaadschroot en DDGS (bijproduct uit bio-ethanolindustrie) ter vervanging van soja. In de vleeskuikenvoeders werd sojaschroot vervangen door een mengsel van aardappeleiwit, koolzaadschroot, zonnebloemschroot, voedererwten, veldbonen, tarwe-eiwit en maiskiemen.
Bijkomend werd ook de sojaolie in de vleeskuikenvoeders vervangen door (lokaal geproduceerde) maisolie.
Lagere klimaatimpact
Naast het evalueren van de groeiprestaties en de slachtkwaliteit, werd ook de impact van sojavrij voederen op klimaatverandering onderzocht. Hiervoor werd de koolstofvoetafdruk, ook wel bekend als de carbon footprint of CFP, van de voederopname in kaart gebracht.
Bij vleesvarkens daalt de CFP in de latere levensfasen. Dit verschil wordt voornamelijk verklaard door het lagere aandeel soja uit Zuid-Amerika dat een relatief hoge CFP heeft en dus sterk doorweegt in de eerdere fasen.
Voor zowel biggen als vleesvarkens is het duidelijk dat de CFP van de voederopname aanzienlijk lager ligt wanneer de dieren het sojavrije voeder kregen in vergelijking met het praktijkvoeder. Dit is zowel het geval als de CFP wordt uitgedrukt per kilogram gewichtsgroei, kilogram karkasgroei of kilogram koud karkasgewicht.
Vleeskuikens
Ook bij de vleeskuikens wordt een dalende trend waargenomen in de CFP van de praktijkvoeders in de latere levensfases, wat opnieuw hoofdzakelijk te verklaren is door een afname van het soja-aandeel in het voeder. Net als bij biggen en vleesvarkens is ook de CFP van de voederopname bij vleeskuikens significant lager wanneer de dieren een sojavrij voeder kregen ten opzichte van het praktijkvoeder.
