Het zeer droge jaar 2022, het vochtige voorjaar van 2023 en de daarop volgende periode van extreme droogte hebben veel impact gehad op het grasland en de voervoorraad. “Er zullen dan ook zeker melkveehouders in de problemen komen”, voorspelt Bert Philipsen, expert Diervoeding van Wageningen Livestock Research op hun eigen website.
“Voor de toekomst verwacht ik dat vochtvoorziening, waterbeschikbaarheid en bodemkwaliteit een steeds belangrijkere rol gaan spelen. Het maakt steeds meer verschil waar je boert en hoe beschikbaar vocht is”, aldus Philipsen op de website van Wageningen University & Research.
Mestopslag mogelijk knelpunt
Droge periodes hebben volgens de expert Diervoeding ook andere gevolgen voor de bedrijfsvoering: koeien weiden is moeilijker, en mest uitrijden is niet zinvol. “Dat heeft het gras dan niet nodig. Maar voor 1 september moet er wel voldoende mest op het land worden gebracht, aangezien er de komende winter ook weer mest moet worden opgeslagen.” Net als in eerdere jaren kan dit een knelpunt worden, denkt Philipsen.
Voorzorgsmaatregelen
Grasland is vooral in het voorjaar dankbaar voor voldoende vocht. Een melkveehouder kan extra maatregelen nemen om water langer vast te houden, bijvoorbeeld door stuwtjes te plaatsen. In combinatie daarmee is beregenen een optie.
Philipsen: “Boeren gebruiken daarbij oppervlaktewater of eigen bronnen. Zij belasten het drinkwaternet dus niet.” Als gras op zandgronden afsterft, kost het bovendien erg veel energie om het weer terug te halen en zal de mineralenbenutting lager zijn. “Daarmee belasten we het milieu extra.”
Laat gras met rust
Als graslanden uitdrogen raadt Philipsen aan het gras met rust te laten. “Het kan goed herstellen als het niet kapot wordt gemaakt.”
“Als het groeipunt blijft leven, zal het gras teruggroeien,” legt Philipsen uit. “Dan begint het weer te groeien zodra er voldoende vocht bij komt. Maar in de tussentijd kan droog gras beter met rust worden gelaten. Als gras sterk verdroogd is, breekt het al door erop te lopen. Dan is het gedaan met het herstel.”
Kruidenrijk grasland
Philipsen en zijn Wageningse collega’s voeren bij het Agro-innovatiecentrum De Marke onderzoek uit naar kruidenrijk grasland. “Juist kruidenrijk grasland met resistentiegrassen, vlinderbloemigen en kruiden zie je er nu nog frisser bij staan. Maar ook voor dit grasland is rust belangrijk als het verdroogt en er niet wordt beregend.”
Voor het herstelvermogen van gras is de grondsoort ook belangrijk, vertelt Philipsen. “Op kleigronden wortelt gras relatief diep, waardoor het meer vocht ter beschikking heeft.”
